Osoby nam bliskie i ogół społeczeństwa często wywierają na nas presję, byśmy zachowywali się w określony sposób, wyglądali w określony sposób i jedli w określony sposób. Trudno jest usłyszeć własny głos pośród wszystkich nacisków i osądów.
Czasem źle reagujemy na presję, choćby buntując się, nawet jeśli bunt jest sprzeczny z naszym interesem (np. jemy za dużo, żeby sprzeciwić się krytycznej mamie). Czasem ulegamy presji, ale szybko tracimy motywację i przestajemy robić to, na czym nam zależy.
Uwalniając się od presji możemy zastosować skuteczną technikę OWL, czyli
- obserwację,
- gotowość,
- życie zgodnie z twoimi wartościami.
Obserwacja
Zauważaj rzeczy, które robisz, ponieważ czujesz presję, praz powiązane z nimi uczucia i doznania w ciele.
Gotowość
Gdy z gotowością otwierasz się na presję i robisz dla niej miejsce, zamiast walczyć z nią i dawać jej sobą pomiatać, wówczas znacznie zwiększasz liczbę wyborów życiowych.
Życie zgodne z własnymi wartościami
Powróć do swoich podstawowych wartości i pozwól im się prowadzić. Może to oznaczać poddanie się presji lub przeciwstawienie się jej albo i jedno i drugie. Wybór należy do ciebie!
Obserwacja
Czasami odczuwamy presję ze strony innych ludzi. A czasami odczuwamy presję zewnętrzną, na przykład gdy mamy poczucie winy lub gdy czujemy się w obowiązku ćwiczyć lub być na diecie.
Wypisz dziesięć najważniejszych rzeczy, do których zrobienia czujesz się przymuszany (w dowolnej kolejności):
1.
2.
3.
Teraz poświęć chwilę, aby poobserwować swoje myśli, uczucia i doznania w ciele, które wiążą się z tymi presjami.
Jakie myśli dotyczące poczucia winy, ocen, krytyki, zagrożenia, tego, co „trzeba” i co „musisz”, podsuwa twój umysł?
Jakie emocje się pojawiają? Poczucie winy? Niepokój? Strach? Frustracja? Smutek? Zniecierpliwienie?
Jakie odczucia pojawiają się w ciele? Czy pocą ci się dłonie? Czujesz ucisk w klatce piersiowej? Masz ciężkie barki? Napięte czoło? Ściśnięty żołądek? Zaciśniętą żuchwę? Czujesz ucisk w gardle? Masz poczucie tonięcia?
Zanotuj to, co udało ci się zaobserwować (jeśli nie masz ochoty pisać, odnotuj to chociaż w myślach). Presja:
- Myśli: …………………………………………………………………………………………………………
- Uczuć: ………………………………………………………………………………………………………
- Doznań w ciele: …………………………………………………………………………………
Gotowość
Teraz poświęć chwilę, aby otworzyć się na myśli, uczucia i doznania w ciele związane z presją oraz zrobić im miejsce. To cię uwolni, wyzwoli, znacznie poszerzy możliwości wyboru. Ćwiczenie pomoże ci w stworzeniu nowej relacji z presją, prawdopodobnie zupełnie innej niż dotychczas.
W tej nowej relacji nie poddasz się presji. Ani nie będziesz się przeciw niej buntować. Nie będziesz z nią walczyć, nie będziesz jej tłumić, a nie będziesz też odwracać od niej uwagi. Nie dasz się jej przytłoczyć albo zablokować. I na pewno nie będziesz jej lubić, ani jej pochwalać.
Zamiast tego otworzysz się na presję: poszerzysz świadomość jej istnienia, bardziej się od niej zdystansujesz i będziesz spokojniej do niej podchodzić. W rezultacie będzie ci łatwiej wybrać życie, które ma dla ciebie wartość i sens.
Pomyśl o sytuacji, w której czułeś presję, żeby coś zrobić. Może chodziło o przejście na dietę, rozpoczęcie ćwiczeń albo wyglądanie w określony sposób – a może to było coś innego, zupełnie nie związanego z wagą ani ciałem. Poświęć chwilę, żeby naprawdę poczuć tę presję.
Gotowość oznacza otwarcie się i „trzymanie” uczucia, które niekoniecznie nam się podoba; trzymamy je delikatnie, z łagodnością, z życzliwością. Trzymamy owo uczucie tak, jakby to było płaczące dziecko albo rzadki cenny motyl.
Innymi słowy, trzymamy je w uważny, łagodny sposób, z zaciekawieniem, a nie zaciskając zęby i znosząc uczucie z wysiłkiem.
Oczywiście nie przychodzi nam to naturalnie: nie lubimy uczucia presji. Ale trzymanie do z łagodnością, robienie mu miejsca jest umiejętnością, którą warto opanować.
Pomyśl o życiu, jak o przedstawieniu: na scenie znajdują się twoje myśli i uczucia oraz wszystko co możesz zobaczyć, usłyszeć, powąchać, czego możesz dotknąć i posmakować. Presja jest tylko elementem przedstawienia. Trzymaj presję w świetle reflektorów, ale oświetlaj również resztę sceny.
Otwórz oczy i uszy, co wyczuwasz powonieniem, czego możesz dotknąć i posmakować. Pomocne może być powiedzenie sobie: „Oto presja. Nie lubię jej ani jej nie chcę, ale mogę zrobić jej miejsce. Gdy już zrobisz miejsce presji, następnym krokiem jest życie zgodne w własnymi wartościami.
Życie zgodne z własnymi wartościami
Kiedy odczuwamy presję, często robimy jedną z dwóch rzeczy:
1. Poddajemy się presji, ale źle się z tym czujemy (jesteśmy źli, rozżaleni, rozczarowani)
2. Buntujemy się przeciw niej – walcząc z nią lub opierając się jej albo postępując wbrew naciskom, żeby udowodnić, jak bardzo jesteśmy silni.
3. W obu przypadkach reagujemy na presję. W reakcji na presję można się poddać albo buntować. Istnieje jednak też trzecia opcja: możesz zobaczyć i usłyszeć presję i zdecydować, co chcesz z nią zrobić. Może to oznaczać zachowanie, które wygląda na posłuszeństwo (dokonanie prozdrowotnego wyboru) albo na bunt (wybranie opcji wysokokalorycznej); możesz też zrobić coś zupełnie innego. Kluczowe jest to, że wybierasz zachowanie najlepsze dla siebie w danym momencie, a nie jedynie reagujesz na presję. Zauważ, jak wiele wyborów możesz dokonać w ramach trzeciej opcji.
Źródło: Carriochi J., Bailey A., Harris R. Pożegnaj wagę. Jak wykorzystać techniki ACT w odchudzaniu i utrzymywaniu wymarzonej sylwetki, GWP, 2019.
