Jednym z najbardziej pomocnych badań w przypadku diagnozowania problemów ze strony układu pokarmowego lub podejrzenia występowania nowotworu u pacjenta jest endoskopia. Polega ono na umieszczeniu w ciele sondy, czyli elastycznej rurki zakończonej światłowodem oświetlającym wnętrze i umożliwiającym dokładne przyjrzenie się zmianom chorobowym. Mimo że endoskopia kojarzy się głównie z gastroskopią – to medycyna zna jeszcze wiele innych rodzajów tego badania.
Kiedy należy wykonać endoskopię?
Endoskopię poleca się wykonywać, gdy innego rodzaju badania np. USG nie są w stanie ukazać realnego oglądu stanu pacjenta. Głównym wskazaniem do przeprowadzenia endoskopii jest podejrzenie wystąpienia nowotworu. Wówczas lekarz ma dodatkowo możliwość pobrania fragmentu zmiany chorobowej i dzięki temu określenie jej budowy oraz ewentualnego stopnia złośliwości. Endoskopię szczególnie często wykonuje się w przypadku przypuszczeń dotyczących nowotworów jelita grubego, przełyku, żołądka czy płuc. Badanie to pomaga także w zdiagnozowaniu wrzodów żołądka.
Jak wygląda badanie endoskopowe?
Endoskopia obejmuje wiele rodzajów badań, a każde z nich pozwala na ogląd innego narządu oraz różne działania w kierunku zdiagnozowania choroby. Wśród nich wyróżniamy:
• gastroskopię (badanie pozwala obejrzeć cały górny przewód pokarmowy i pobrać materiały do badania),
• kolonoskopię (ogląd jelita grubego),
• cystoskopię (wziernikowanie pęcherza),
• artroskopię (wziernikowanie stawu),
• laparoskopię (ogląd wnętrza jamy otrzewnej – sonda wprowadzana jest przez otwór w brzuchu),
• bronchoskopię (badanie tchawicy i oskrzeli, podczas zabiegu istnieje możliwość pobrania próbek wydzieliny),
• endoskopię kapsułkową (pacjent połyka metalową kapsułkę z kamerą, która pozwala dokładnie przyjrzeć się wnętrzu jelita cienkiego)
• laparoskopię igłową (ogląd dna oka, zastawek serca lub naczyń wieńcowych).
Badania endoskopowe trwają od kilku do nawet kilkudziesięciu minut. Z uwagi, że nie należą one do najprzyjemniejszych – pacjent otrzymuje odpowiednio wcześniej środki znieczulające, które czynią je bardziej komfortowymi.
Jak przygotować się do endoskopii?
Prawidłowe przeprowadzenie endoskopii związane jest również z odpowiednim przygotowaniem się pacjenta do badania. Przed bronchoskopią należy powstrzymać się od spożywania posiłków co najmniej 6 godzin przed badaniem. W przypadku gastroskopii należy zrezygnować z jedzenia i picia do 8 godzin przed zabiegiem. Nie można także palić papierosów ani żuć gumy 4 godziny wcześniej. Z kolei kolonoskopia wymaga od pacjenta dużo bardziej skomplikowanego i czasochłonnego przygotowania. 3 dni przed planowanym zabiegiem wymaga się od chorego przejścia na dietę płynną, a także niespożywania owoców i warzyw pestkowych. Ostatni posiłek przed zabiegiem można spożyć dobę wcześniej. Przed kolonoskopią pacjent przyjmuje również środek przeczyszczający.
Przed niektórymi rodzajami endoskopii, jak kolonoskopia, może być wymagane specjalne przygotowanie, takie jak oczyszczanie jelit za pomocą specjalnej diety lub środków przeczyszczających.
Endoskopia jest stosunkowo bezpiecznym zabiegiem, ale jak każda procedura medyczna, może wiązać się z pewnym ryzykiem powikłań, takich jak krwawienie, infekcje lub perforacja narządów.
W większości przypadków endoskopia jest zabiegiem jednodniowym, co oznacza, że pacjent nie wymaga długotrwałej hospitalizacji i może wrócić do domu tego samego dnia po zabiegu.
